“Zodra de economische groei afneemt, zie je in het journaal deskundigen hun wenkbrauwen fronsen. Is de groei twee achtereenvolgende kwartalen negatief, dan heet dat een recessie. Een economisch systeem heeft, zeggen de meeste economen, voortdurend groei nodig. Maar waarom eigenlijk? En kan het ook anders?”
“In dit hoofdstuk laat Niko Roorda zien hoe de akelige problemen waarmee we momenteel kampen, wortelen in het economische systeem. En die wortels zijn op hun beurt gegrondvest in de falende misinterpretaties van de economie als theoretische discipline.”
In Rijkdom herleest Ingrid Robeyns, een filosofie en econome, Aristoteles en laat ze zien dat er grenzen zijn aan hoeveel ongelijkheid een maatschappij kan verdragen. Extreme rijkdom is een gevaar voor de democratie, is niet te verzoenen met onze ecologische plichten en leidt tot een onrechtvaardige verdeling van welvaart. Extreme rijkdom is veel minder onschuldig dan we misschien wel denken.
“Pinker reageert in een op internet gepubliceerde brief kort en fel. Voor het wereldbeeld van radicalen als Hickel is het volgens hem ‘simpelweg vernederend dat de data enorme verbeteringen tonen. Met dank aan markten en globalisering, in plaats van het omverwerpen van het kapitalisme en mondiale herverdeling.’ Waarop ook andere economen zich met de discussie bemoeien. En de lezer nog altijd blijft zitten met die ene vraag: neemt de mensonterende armoede nou wel of niet af?”
“Het zijn stuk voor stuk voorbeelden van maatregelen die de belangen van de economische elite beschermen. […] Niet alleen omdat de rechtse partijen, die de gefortuneerde bovenklasse traditiegetrouw uit de wind houden, in Nederland zowat altijd de meerderheid vormen. Het is ook omdat zowel ter rechterzijde als (in zekere mate) ter linkerzijde van het politieke spectrum het idee leeft dat rijken het morele recht hebben op wat ze op de markt kunnen verdienen of van hun voorouders erven, en dat daar geen bovengrenzen aan zijn.”
“De publicatie van de Monitor Brede Welvaart door het CBS is een grote stap naar een overzicht van brede welvaart in Nederland. Maar wat is de beste manier om brede welvaart in kaart te brengen? Dat is de vraag die in dit dossier centraal staat.” Een kleine selectie uit de inhoudsopgave:
“Een lijvig studieboek voor het vwo-examen filosofie werd vorige week bekroond. Het loopt uit op een pleidooi voor ‘de inbedding van de individuele vrijheid in het goede leven.’”
“Ditmaal bespreekt Niko Roorda de zogeheten ‘economische impetuswoorden’, woorden met economische stuwkracht. Al doende leidt hij ons langs Groningen, Fré Meis, aardolie, Nigeria, het Maanverdrag en het borstkankergen BRCA.”
Waar gehakt wordt, vallen spaanders. En waar gehandeld wordt, komt moreel verwerpelijk gedrag voor. Econoom en promovenda Annemiek Schilpzand probeert de relatie tussen markt en moraliteit te ontrafelen.
“Vandaag geen wiskunde, zo verzekert Niko Roorda zijn lezers; dus als je daar geen ster in bent: maak je geen zorgen. Maar weet wel: de eindconclusie van deze aflevering is een nieuwe mythe. Een die nog ernstiger is dan alle voorafgaande.”
